Dyspareunia to "utrwalony lub nawracający ból przy próbie wprowadzenia lub wprowadzeniu członka do pochwy podczas stosunku. Może występować jako ból powierzchowny lub głęboki w pochwie lub miednicy."
Udane życie seksualne stanowi istotny element relacji partnerskiej. Buduje poczucie własnej wartości, sprawia, że czujemy się atrakcyjni/e. Zdarza się, że stosunek seksualny boli i nie sprawia przyjemności. Mówimy wtedy o dysfunkcji seksualnej zwanej dyspereunią. Szacuje się, że cierpi na nią około 14% kobiet i 3% mężczyzn.
Jakie mogą być przyczyny odczuwania bólu podczas stosunku?
Związane ze zmianami organicznymi w pochwie lub na sromie (dyspareunia organiczna) np:
- wady rozwojowe
- choroby, infekcje sromu i pochwy
- atrofia śluzówki pochwy
- endometrioza, mięśniaki macicy, torbiele
- zaburzenia statyki narządu rodnego
- stan po radioterapii
- stan po zabiegach operacyjnych
- zaburzenia hormonalne
- leki wpływające na nabłonek pochwy
Niezwiązane z czynnikami organicznymi (dyspareunia nieorganiczna) np:
- trauma seksualna
- problemy w relacji partnerskiej (w tym: niewystarczająca gra wstępna, konflikty, zdrady partnera, brak bliskości emocjonalnej)
- zaburzenia depresyjne i lękowe (w tym lęk przed zajściem w ciążę)
- okres poporodowy
- zaburzenia pożądania i podniecenia
- niezadowolenie z własnego wyglądu i/lub wyglądu partnera
- negatywne przekonania na temat seksu i intymności
Wyróżniamy kilka rodzajów dyspareunii w zależności od tego kiedy pojawił się ból i jaka jest jego lokalizacja.
- powierzchowna – dolegliwości nasilone w obrębie przedsionka pochwy
- głęboka – dolegliwości umiejscowione w okolicy sklepienia pochwy
- uogólniona – dolegliwości bólowe dotyczą całej pochwy
- wczesna – ból pojawia się w momencie rozpoczęcia stosunku i mija po jego zakończeniu
- późna – dolegliwości pojawiają się po zakończonym stosunku
- pierwotna – ból występuje od momentu rozpoczęcia współżycia
- wtórna – ból pojawił się po okresie bezbolesnych stosunków
Każdy rodzaj dyspareunii powoduje powolne wycofywanie się z życia seksualnego. Pamiętaj jednak, że seks nie powinien boleć (chyba, że tego chcesz), a dysfunkcje seksualne można z powodzeniem leczyć. By rozpocząć proces terapeutyczny istotna jest prawidłowa diagnostyka. Leczenie zależy od przyczyny wystąpienia dolegliwości bólowych.
Fizjoterapia uroginekologiczna stanowi ważny element leczenia. Terapia obejmuje między innymi techniki manualne na spiętych mięśniach, również mięśniach dna miednicy, naukę relaksacji i prawidłowego oddechu, terapię wisceralną, terapię behawioralną.
Ból odczuwany podczas współżycia nie jest powodem do wstydu. Zgłoś się do fizjoterapeuty uroginekologicznego i daj sobie pomóc!
Dziękuję, że ze mną jesteś.
Z.V.
Dyspareunia, czyli kiedy seks boli